Λίπι, Φιλιπίνο

(Πράτο 1457; – Φλωρεντία 1504). Ιταλός ζωγράφος. Γιος του Φιλίπο Λίπι (βλ. λ.), άρχισε από πολύ νέος να ζωγραφίζει στο εργαστήριο του πατέρα του και συνέχισε την εκπαίδευσή του στο εργαστήριο του Μποτιτσέλι. Νεανικά έργα του θεωρούνται οι Ιστορίες της Εσθήρ και της Λουκρητίας και μία ομάδα αλληγορικών και θρησκευτικών θεμάτων, που παλαιότερα είχε συγκεντρώσει ο Μπέρενσον και τα ονόμασε έργα Φίλου του Σάντρο Μποτιτσέλι. Το πρώτο βεβαιωμένο έργο του Λ. είναι οι σκηνές από τον Βίο του αγίου Πέτρου στο παρεκκλήσι Μπρανκάτσι της εκκλησίας των Καρμηλιτών στη Φλωρεντία. Το 1488 ζωγράφισε στη Ρώμη τις νωπογραφίες του παρεκκλησίου Καράφα στην εκκλησία Μινέρβα, στις οποίες, επηρεασμένος από το περιβάλλον, προσπάθησε να δώσει μνημειακά σχήματα ξένα προς την ευαισθησία του. Το έργο στο οποίο ολοκληρώνεται το ζωγραφικό του όραμα είναι ο πίνακας Η εμφάνιση της Παναγίας στον άγιο Βερνάρδο. Εκεί η γραμμική αντίληψη, ο συναισθηματισμός και η νωχέλεια που οφείλονται στην επίδραση του δασκάλου του ενώνονται με το φανταστικό τοπίο, εμπνευσμένο από βόρεια και φλαμανδικά πρότυπα. Στα μεταγενέστερα έργα του (Προσκύνηση των Μάγων της πινακοθήκης Ουφίτσι, τοιχογραφίες του παρεκκλησίου Στρότσι στη Σάντα Μαρία Νοβέλα της Φλωρεντίας κ.ά.) ο Λ. προχωρεί σε πολυπλοκότερες και περισσότερο μνημειακές συνθέσεις, εισάγει κλασικίζοντα αρχιτεκτονήματα και επιμένει στις εντυπωσιακές κινήσεις, ενώ το σχέδιό του συστρέφεται περισσότερο. Η τελευταία τεχνοτροπία του είναι ίσως η πιο πρωτότυπη και φανερώνει την τάση του να απομακρυνθεί από τους κανόνες της τέχνης της εποχής του και να εκφράσει μια πιο ελεύθερη αντίληψη του χώρου. «Μη μου άπτου», έργο του Ιταλού ζωγράφου Φιλιπίνο Λίπι (Συλλογή Μανφρέντι, Βενετία). «Η απελευθέρωση του αγίου Πέτρου», έργο του Φιλιπίνο Λίπι, γιου του Φιλίπο Λίπι και συνεργάτη του Μποτιτσέλι.